Tiềm năng kinh tế và quỹ đầu tư tại Việt Nam

Việt Nam sở hữu nhiều tiềm năng để trở thành điểm đến hấp dẫn đối với đầu tư nước ngoài với những lợi thế như vị trí địa lý, nhiều chính sách ưu đãi, và nền lực lượng lao động trong độ tuổi vàng. Đầu tư tại Việt Nam bao gồm nhiều hình thức như rót vốn, đầu tư bất động sản, giao dịch chứng khoán, trong đó đầu tư thụ động qua các quỹ đầu tư đã và đang ngày càng phổ biến.

Việt Nam là điểm đến đầu tư nhộn nhịp

Việt Nam là thị trường tiềm năng mà các doanh nghiệp nước ngoài hướng tới nhờ những đặc điểm chính trị, tiền tệ của đất nước ổn định, nhiều chính sách khuyến khích đầu tư. Theo Tổng cục Thống kê (GSO), Việt Nam có dân số lớn với hơn 97 triệu người, trong đó 51,7 triệu người trong độ tuổi lao động. Điều này có nghĩa là đất nước có thể cung cấp nhiều công nhân lành nghề hơn với mức giá cạnh tranh. Ngoài ra, Việt Nam nằm trong khu vực chiến lược, gần nhiều nước châu Á, đặc biệt là Trung Quốc. Điều này cho phép Việt Nam trở thành trung tâm thương mại giữa các quốc gia khác trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Chính phủ cũng đã có nhiều nỗ lực trong việc thu hút đầu tư nước ngoài bằng cách cung cấp các chính sách thuận lợi cũng như xây dựng cơ sở hạ tầng như cầu, cảng.

Theo dữ liệu từ SSI Research, tổng kim ngạch thương mại (xuất và nhập khẩu) của Việt Nam chiếm hơn 200% GDP, trở thành một trong những nước lớn nhất thế giới xét theo tỷ trọng GDP. Trong thập kỷ qua, xuất khẩu của Việt Nam đã tăng với tốc độ nhanh nhất thế giới, trung bình 15% mỗi năm. Năm 2021, Việt Nam là đối tác nhập khẩu lớn thứ 6 của Hoa Kỳ. Việt Nam là nước xuất khẩu công nghệ lớn thứ ba vào Hoa Kỳ, với thị phần 8,7%, chỉ sau Trung Quốc và Mexico. Đài Loan và Hàn Quốc là hai quốc gia châu Á còn lại.

Việt Nam cũng nằm trong số các quốc gia có tần suất sử dụng internet lớn nhất. Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng nhanh chóng trong việc sử dụng Internet, sử dụng công nghệ cũng như lối sống kỹ thuật số và di động. Tại Việt Nam, Meta (Facebook) có 70,4 triệu người dùng (trên tổng dân số 98,5 triệu người), đứng thứ 7 thế giới với 52 triệu người mua sắm trực tuyến, theo báo cáo của SSI Research. Người Việt dành ít nhất 3 giờ sử dụng Internet mỗi ngày. 

Việt Nam kiên cường vượt qua giai đoạn sóng gió

Trên phạm vi toàn cầu, kinh tế quốc tế có nhiều chuyển biến khó khăn trong quý I năm 2023; lạm phát toàn cầu tuy giảm nhưng vẫn ở mức cao; chi phí năng lượng toàn cầu tăng lên; và chiến tranh Nga-Ukraine tiếp tục xảy ra những bất trắc. Do đó, nền kinh tế Việt Nam đã trải qua sự suy giảm trong ba tháng đầu năm nay, với việc Tổng cục Thống kê báo cáo mức tăng trưởng GDP trong quý đầu tiên là 3,32%. Điều này được coi là thấp hơn đáng kể so với kế hoạch tăng trưởng của Chính phủ. Tuy nhiên, xu hướng giảm này không phải là một ngoại lệ; Hoạt động kinh tế trong những tháng đầu năm thường trầm lắng hơn và sẽ tăng tốc vào cuối năm.

Tăng trưởng GDP tuy giảm nhưng kinh tế nước ta vẫn có những điểm sáng. Thương mại thương mại, giao thông vận tải, du lịch và bán lẻ đều hoạt động tốt. Cụ thể, tổng doanh thu bán lẻ và doanh thu dịch vụ đã trở lại mức trước Covid-19. Thứ hai, lượng khách đến thăm Việt Nam đạt ⅓ mục tiêu năm 2023. Thứ ba, mặc dù lạm phát toàn cầu vẫn ở mức khá cao nhưng CPI được kiểm soát ở mức chấp nhận được. Những dữ liệu này cùng với những nỗ lực sắp tới của chính phủ nhằm thúc đẩy nền kinh tế (giảm lãi suất điều hành, thuế VAT và kiểm soát lạm phát) cho thấy nền kinh tế có thể sẽ cải thiện trong nửa cuối năm 2023.

Theo ước tính mới nhất từ Ngân hàng Thế giới, gần đây Ngân hàng Thế giới đã điều chỉnh tốc độ tăng trưởng GDP thế giới để phù hợp với tình hình kinh tế vĩ mô hiện tại, do đó dự báo cho Việt Nam cũng được thay đổi tương ứng. Dù thấp hơn một chút so với dự đoán trước đó vào tháng 1/2023, Việt Nam vẫn được dự đoán là nước có tốc độ tăng trưởng GDP cao nhất khu vực Đông Nam Á với mức 6%. Con số này cho thấy một quan điểm đáng khích lệ đối với các nhà đầu tư tiềm năng khi xem xét Việt Nam.

Do đó, Việt Nam tiếp tục chứng minh với thế giới là một điểm đến đầy hứa hẹn cho các nhà đầu tư nước ngoài. Bên cạnh đầu tư thông qua FDI, các nhà đầu tư cá nhân không quá am hiểu về cổ phiếu và trái phiếu riêng lẻ của Việt Nam cũng có thể tiếp cận các quỹ đầu tư thay thế này của Việt Nam như Exchange Traded Funds (ETF) hoặc quỹ tương hỗ mở.

Quỹ Exchange Traded Fund tại Việt Nam

Exchange Traded Fund hay còn gọi là ETF là một tài sản đầu tư gộp có chức năng tương tự như một quỹ tương hỗ. Các quỹ ETF thường tuân theo một chỉ số, lĩnh vực, hàng hóa hoặc tài sản cụ thể, nhưng không giống như các quỹ tương hỗ, các quỹ ETF có thể được mua và bán trên thị trường chứng khoán giống như cách giao dịch một cổ phiếu riêng lẻ thông thường. ETF có thể được thiết kế để theo dõi bất cứ thứ gì từ giá của một loại hàng hóa đến một nhóm hàng hóa khổng lồ và đa dạng. ETF thậm chí có thể được thiết kế để tuân theo các chiến lược đầu tư nhất định.

Theo SSI, quỹ ETF sở hữu rất nhiều lợi thế cho nhà đầu tư nhỏ lẻ. Thứ nhất, nhà đầu tư không bắt buộc phải hiểu sâu về từng cổ phiếu. Thứ hai, chi phí để vận hành hình thức đầu tư này được coi là khá hợp lý do ETF được tạo thành từ một danh mục chứng khoán mô phỏng danh mục chứng khoán của một chỉ số tham chiếu. Thứ ba, quỹ ETF là phương án thuận tiện nhất để nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thị trường chứng khoán Việt Nam. Với hệ thống quỹ mở, nhà đầu tư quốc tế không bị hạn chế sở hữu một lượng chứng chỉ quỹ ETF nhất định. Nhà đầu tư nước ngoài có thể gián tiếp nắm giữ cổ phiếu đáp ứng tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa bằng cách đầu tư vào quỹ ETF.

Tại Việt Nam, hiện có 6 quỹ ETF nội đang hoạt động tại Việt Nam được quản lý bởi 3 công ty chứng khoán này là Vietfund Management (VFM), Vinacapital và SSI. Các quỹ ETF được chia thành 2 nhóm:

• Một tập trung nắm bắt tỷ suất sinh lợi của TTCK Việt Nam như ETFs VFMVN30, ETF SSIAM VNX50, ETF VINACAPITAL VN100, ETF SSIAM VN30

• Nhóm còn lại tập trung vào các danh mục cụ thể hơn như quỹ cổ phiếu tài chính (ETF VFMVN DIAMOND) và ETF SSIAM VNFIN LEAD.

Tìm hiểu về quỹ đầu tư mở Việt Nam

Một hình thức đầu tư khá linh hoạt khác là quỹ mở. Quỹ mở được quản lý bởi một công ty hoặc tổ chức. Số tiền huy động được từ quỹ sẽ được các chuyên gia đầu tư và sau khi kiếm được lợi nhuận, nó sẽ được trả lại cho các nhà đầu tư trong quỹ.

Quỹ tương hỗ mở cũng tương tự như quỹ ETF điển hình ở chỗ mỗi cổ phiếu đại diện cho một phần nhỏ trong tất cả các khoản đầu tư cơ bản của quỹ, cho phép bạn đa dạng hóa một nhóm cổ phiếu hoặc trái phiếu được xác định trước bằng cách nắm giữ một quỹ duy nhất. Ngoài ra, cả hai đều khá linh hoạt và có mức thanh khoản cao. Tuy nhiên, chúng khác nhau ở cách định giá và phương thức giao dịch.

1 số quỹ mở tại Việt Nam:

• Quỹ SSIBF: Quỹ này là quỹ mở đầu tư chủ yếu vào các loại chứng khoán có thu nhập cố định như trái phiếu chính phủ Việt Nam, trái phiếu được chính phủ bảo lãnh, trái phiếu đô thị, giấy tờ quý chiếm ít nhất 80% giá trị tài sản ròng của Quỹ.

• Quỹ TCEF: Quỹ này được thành lập nhằm cung cấp cho nhà đầu tư một lĩnh vực đầu tư an toàn và hiệu quả mà không cần phải đầu tư vào một loại cổ phiếu cụ thể. Tài sản của quỹ sẽ được đầu tư hoàn toàn vào rổ cổ phiếu VN30, là 30 doanh nghiệp có giá trị vốn hóa và thanh khoản lớn nhất Việt Nam.

• Quỹ DCEF: Quỹ này chuyên đầu tư vào trái phiếu chính phủ, trái phiếu được chính phủ bảo lãnh, trái phiếu địa phương. Tỷ lệ phân bổ tài sản chủ yếu là trái phiếu, một phần nhỏ là chứng chỉ tiền gửi và phần còn lại là các khoản tương đương tiền.

Việt Nam cho thấy là một môi trường mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế lớn với một sân chơi đầu tư năng động cho cả các nhà đầu tư lớn và nhỏ. Sự phát triển của các quỹ đầu tư Việt Nam như quỹ ETF và quỹ mở cung cấp một kênh an toàn và hiệu quả cho các nhà đầu tư nhỏ tham gia theo dõi tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.